Apostrofy mogą napsuć krwi każdemu uczącemu się języka angielskiego. Czasami stanowią one zaimki dzierżawcze, czasami wskazują na użycie skrótu od różnych czasowników. Czy mogą też być używane do tworzenia liczby mnogiej?
Apostrof – skrótowce i pominięcia
Skrótowiec (ang. contraction) to skrócona forma słowa (lub grupy słów), która pomija określone litery lub dźwięki. W skrótowcu apostrof reprezentuje brakujące litery. Najczęstsze „contractions” składają się z czasowników tradycyjnych, posiłkowych lub modalnych przyłączonych do pozostałych słów: He would = He’d. I have = I’ve. They are = They’re. You cannot = You can’t.
Skrótowiec | Pełna forma | Przykłady |
-n’t | not | Isn’t (is not), hasn’t (has not) |
-‘re | are | They’re (they are), we’re (we are), you’re (you are) |
-‘d | had, would | She’d (she had, she would), I’d (I had, I would) |
-‘ll | will | We’ll (we will), you’ll (you will) |
-‘s | is | He’s (he is), it’s (it is) |
I’m | I am | — |
let’s | let us | — |
Skrótowce są zwykle uważane za część mowy potocznej. Jeśli piszemy coś o charakterze typowo formalnym to nie powinniśmy ich raczej używać, z wyjątkiem takich przypadków jak „o’clock„, gdzie pełna forma (of the clock) nie jest już używana w języku angielskim.
Apostrofy i dopełniacz saksoński
Zasady dotyczące tworzenia zaimków dzierżawczych powodują najprawdopodobniej najwięcej zamieszania w kwestii stosowania apostrofów. Różnią się one w niewielkim stopniu w zależności od tego, jaki rodzaj rzeczownika przerabiamy na dopełniacz saksoński. Oto zasady:
Do większości rzeczowników w liczbie pojedynczej dodajemy apostrof + s: The dog’s leash | The writer’s desk | The planet’s atmosphere
Do większości rzeczowników w liczbie mnogiej dodajemy tylko apostrof: The dogs’ leashes (kilku psów) | The writers’ desks (kilku pisarzy) | The planets’ atmospheres (kilku planet)
Do rzeczowników w liczbie mnogiej, które nie kończą się na „s” również dodajemy apostrof + s: The children’s toys | The geese’s migration route
Podręczniki nie są zgodne co do tego, co zrobić w sytuacji, w której mamy do czynienia z nazwą własną w liczbie pojedynczej kończącą się na „s”. Niektórzy eksperci zalecają dodawanie wyłącznie apostrofu: Charles Dickens’ novels | Kansas’ main airport
Inne źródła zalecają natomiast dodawanie apostrofu + s: Charles Dickens’s novels | Kansas’s main airport
Bez względu na wybór stylu, którego będziemy używać, zawsze należy dodawać tylko apostrof do nazw własnych w liczbie mnogiej: The Harrises’ house | The Smiths’ vacation
Należy po prostu korzystać z dowolnego stylu, który pasuje do danej formy pisemnej. Wystarczy zatem wybrać jedną z metod i się jej trzymać, a nie tasować nimi na przemian w jednym tekście.
Apostrofy i zaimki dzierżawcze
Zaimki osobowe, w przeciwieństwie do zwykłych rzeczowników, nie korzystają z apostrofów do tworzenia form dzierżawczych (czyli „co jest czyje”). Większość pisarzy nie ma problemu z zaimkami dzierżawczymi: my, mine, his, her oraz our. Natomiast your, yours, hers, its, ours, their oraz theirs potrafią wprawić ich w osłupienie. Względny zaimek dzierżawczy whose również jest częstą ofiarą nadużycia apostrofów.
Zwróć uwagę, że żadna z tych form nie używa apostrofu. Okazuje się, że dla niektórych z tych zaimków dodanie apostrofu tworzy skrótowiec zamiast formy dzierżawczej (patrz tabela powyżej).
Zaimek osobowy | Zaimek dzierżawczy | Forma niezależna |
Me | My | Mine |
You | Your | Yours |
He | His | His |
Her | Her | Hers |
It | Its | — |
We | Our | Ours |
Them | Their | Theirs |
Who | Whose | — |
Jak tworzyć „współwłasność” w języku angielskim?
Co robić z apostrofem, kiedy mówimy o rzeczach, które należą do więcej niż jednej osoby? W takim wypadku dodajemy go tylko do ostatniej osoby:
Bob and Jim’s bait shop (Bob i Jim są właścicielami tego samego sklepu z przynętami) | Ryan, Jessica, and Elinor’s parents (wszyscy troje mają tych samych rodziców)
Natomiast kiedy mówimy o osobnych rzeczach należących do różnych ludzi, trzeba zamienić wszystkie imiona na dopełniacze:
Bob’s and Jim’s bait shops (Bob jest właścicielem jednego sklepu, a Jim innego) Ryan’s, Jessica’s, and Elinor’s parents (każdy z nich posiada innych rodziców)
Używanie zaimków osobowych w konstrukcjach dotyczących współwłasności często brzmi pokracznie (You have their and my gratitude). Zwykle najlepszym rozwiązaniem jest przebudowanie zdania tak, aby uniknąć takiej sytuacji (You have our gratitude lub You have their gratitude and mine).
Apostrofy a liczba mnoga
Używanie niepotrzebnego apostrofu do tworzenia liczby mnogiej rzeczownika jest bardzo częstym błędem uczących się języka angielskiego. Czasami nazywa się to apostrofem ze sklepu spożywczego, ponieważ często jest zauważany w reklamach dyskontów (3 orange’s for a dollar!). Należy tego unikać. Apostrofy nie tworzą rzeczowników w liczbie mnogiej, choć istnieją nieliczne wyjątki.
Jedynym godnym uwagi wyjątkiem od tej reguły jest liczba mnoga małych liter, które są tworzone z apostrofem, aby zapobiec błędnej interpretacji:
NIEPOPRAWNIE: Don’t forget to dot all your is.
POPRAWNIE: Don’t forget to dot all your i’s.
(jeśli chcemy powiedzieć: „nie zapomnij o kropkach nad każdą literką i”)
Apostrof w połączeniu z innymi znakami interpunkcyjnymi
Apostrof jest nieodzowną częścią słowa, do której należy, więc nie powinno się go oddzielać od słowa kropkami, przecinkami, znakami zapytania lub innego rodzaju znakami interpunkcyjnymi.
Can I ask you somethin’? | “’Twas the night before Christmas,” he said.
W drugim przykładzie zwróć uwagę na apostrof na początku ’Twas. Apostrofy, które lądują na samym początku skrótowca, są często mylone jako lewostronny pojedynczy cudzysłów. Procesory tekstu zwykle robią to domyślnie. Należy o tym pamiętać, zwłaszcza gdy pisze się o konkretnych dziesięcioleciach, takich jak lata 60. (’60s) lub 90. (’90s)
Kiedy zaglądać do literatury fachowej?
Wcześniej czy później natrafisz na zdanie, które brzmi dobrze na głos, ale wygląda dziwnie na papierze z powodu apostrofów. Do’s and don’ts? Dos and don’ts? Do’s and don’t’s? W takich przypadkach najlepiej sprawdzić kompleksowy przewodnik po stylach, taki jak „Chicago Manual” lub „AP Stylebook” (zgodnie z AP poprawna forma to „do’s and don’ts„). Dobry słownik także może zaoferować cenne wskazówki. Jeśli nie możesz znaleźć precedensu, najlepiej użyć innego słowa lub frazy – nadmiernie kreatywne użycie apostrofu nieuchronnie rozprasza uwagę czytelników.
Źródło: Grammarly